Η επίδραση των λέξεων στις χορδές των Αισθήσεων μας !!

 

Οι αισθήσεις μας μοιάζουν με χορδές σε έγχορδο όργανο:
 

Αγαπημένοι μου αναγνώστες φίλοι και φίλες μου.
Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε την λειτουργία των αισθήσεων μας με επιστημονικούς όρους. Όλοι γνωρίζουμε πώς λειτουργούν οι κύριες αισθήσεις μας (όραση - ακοή - αφή - όσφρηση - γεύση), μέσω των οποίων τα εμπειρικά βιώματα αποθηκεύονται στον εγκέφαλο από βρεφική ηλικία. 

Με την πάροδο του χρόνου οι μνήμες των βιωμάτων "ξεθωριάζουν", ωστόσο, ακόμη και να μην θυμόμαστε ένα περιστατικό, ή ακόμη και σε περίπτωση απόλυτης αμνησίας.. όλα όσα μάς "διαπέρασαν" επανέρχονται ως γνώριμη αίσθηση σε ανύποπτο χρόνο, καθώς η Αισθητήρια Μνήμη ενεργοποιείται παρά την θέληση μας.    

Η διέγερση των αισθήσεων δημιουργεί τα συναισθήματα. Μάλιστα οι περισσότερες στιγμές που βιώνουμε συνοδεύονται με συναισθήματα, τα οποία εφόσον είναι έντονα μένουν επίσης ανεξίτηλα στην Αισθητήρια Μνήμη, ακόμη κι αν δεν θυμόμαστε το γεγονός που τα προκάλεσε. 

Φανταστείτε επομένως την Αισθητήρια Μνήμη ως ένα έγχορδο μουσικό όργανο, στο οποίο η κάθε μια απ' τις αισθήσεις μας είναι οι χορδές του.

Στο παρόν άρθρο μου όμως εστιάζω στις λέξεις. Και παρεμπιπτόντως, η Ελληνική είναι ασύγκριτα πλούσια γλώσσα, αρκεί να χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις αναλόγως την περίπτωση. 

Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, είτε προφορικώς είτε γραπτώς, είναι σαν να παράγουν ήχους. Κάθε λέξη, φράση ή αφήγηση, αγγίζει κάποιες απ’ αυτές τις ευαίσθητες χορδές των αισθήσεων, είτε είναι οι δικές μας είτε των άλλων. 

Ήχοι που ανάλογα με το πώς θα ακουστούν (σαγηνευτικοί ή ενοχλητικοί).. άλλοτε η ψυχή θα γαληνέψει – θα ταξιδέψει – θα ονειρευτεί – θα πλημμυρίσει ευτυχία .. αλλά και αντιστρόφως .. μπορεί να απογοητευτεί έως να αναστατωθεί – να πικραθεί – να βυθιστεί στην θλίψη – ακόμη και να φτερουγίσει από τρόμο !!.   

 
Διαβάστε περισσότερα >>...  

~ Ο Ακρωτηριασμός των Αισθήσεων:

 

     Τα κύρια αισθητήρια όργανα μας (όπως όλοι γνωρίζουμε είναι πέντε), και ενεργοποιούν τις αντίστοιχες αισθήσεις μας ευχάριστα ή δυσάρεστα, ή και αδιάφορα. Αυτό εξαρτάται απ’ το πώς επεξεργάζεται ο εγκέφαλος τα διάφορα ερεθίσματα. Δηλαδή με απλά λόγια, απ’ το πώς τα αντιλαμβάνεται και κατ’ επέκταση πώς τα ερμηνεύει.
Συνεπώς έτσι συμβαίνει και συχνά στην καθημερινότητα μας συναντάμε άτομα που παρερμηνεύουν τα λεγόμενα μας ή τα γραπτά μας.. και σε κάποιες περιπτώσεις μάς αντιμετωπίζουν με απάθεια. 

       Οι σωστές λέξεις βοηθούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Το ζητούμενο είναι να μπορούμε να ταξιδεύουμε τον απέναντί μας σε αυτό που εμείς βιώνουμε ή αφηγούμαστε ή θέλουμε να κατανοήσει, μεταδίδοντας ταυτόχρονα το κάθε μας συναίσθημα. Έτσι βοηθάμε τον άλλον να έρθει στην θέση μας – να μπεί στο πετσί μας.
Και μάλιστα, η Ελληνική γλώσσα είναι τόσο πλούσια, που θεωρείται παγκοσμίως ως η Μοναδική για να περιγράψει επακριβώς την κάθε κατάσταση και το κάθε συναίσθημα. Οι δε μεταφορικές έννοιες = άπειρες και συγκλονιστικές !!.
 
Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, είτε γραπτώς είτε προφορικώς, εάν είναι οι κατάλληλες, το βέβαιο είναι ότι θα καταφέρουν να αγγίξουν θετικά πολλές απ’ τις «χορδές των αισθήσεων» των άλλων. Ενώ αντιθέτως, μονολεκτικές απαντήσεις - άγνωστες λέξεις για τους άλλους - όπως και συνοπτικές περιγραφές με περικοπές των κοσμητικών επιθέτων, «παγώνουν τις αισθήσεις» !!.  
 
Είναι λάθος να πετσοκόβουμε λέξεις και να αποφεύγουμε τα κοσμητικά επίθετα, διότι έτσι Ακρωτηριάζουμε το Συναίσθημα !!.
Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε μία ολόκληρη πρόταση για να περιγράψουμε ένα και μόνο συναίσθημα, παρά να απαντήσουμε με σύντομες φράσεις ή με "άχρωμες λέξεις". 

Και βεβαίως, είναι λάθος να ζητάμε απαντήσεις – σημαντικές εξηγήσεις μέσω γραπτού λόγου, διότι μπορεί να έχουμε το αντίθετο απ’ το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται προφορική επαφή, ή ακόμη καλύτερα οπτική επαφή. 

Η προσωπική μου πείρα (ως ψυχαναλύτρια), μού δίδαξε πως όταν τον άνθρωπο τον ενδιαφέρει να κατανοήσει τους άλλους, τότε βρίσκει τρόπους για να γίνει πρώτα ο ίδιος κατανοητός, ασχέτως εάν διαθέτει ελάχιστες γραμματικές γνώσεις. 

Έχω ακούσει περιγραφές καταστάσεων από σχεδόν αγράμματους ανθρώπους, που όμως, με έκαναν να νιώσω ότι πνίγομαι μέσα στον χείμαρρο των συναισθημάτων τους. Και σε αντίθεση με αυτό, έχω ακούσει ή διαβάσει αφηγήσεις ανθρώπων με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, δίχως να καταλάβω την ουσία – ούτε καν’ την ψυχοσύνθεση τους. Τούτο διότι δεν "άκουγα" τις χορδές των αισθήσεων τους, απλά επιδίωκαν με λέξεις να εντυπωσιάσουν !!   
 
Πυθαγόρεια θεωρία: «κατανοούμε τα πάντα γύρω μας, σε βαθμό που κατανοούμε τον εαυτό μας». 

Μαριάννα: Επομένως μην ρίχνεται στα βαθιά ανθρώπους με ρηχά συναισθήματα !!   
 

~ Αισθητήρια Μνήμη:

Η Αισθητήρια Μνήμη (sensory memory) έχει να κάνει με οτιδήποτε βιώσαμε με έντονα συναισθήματα. Αναβιώνουμε την αίσθηση κι ας μην θυμόμαστε επακριβώς το γεγονός που την δημιούργησε (όπως βίωμα παιδικής ηλικίας), αλλά ακόμη κι αν έχουμε πάθει αμνησία, η αισθητήρια μνήμη λειτουργεί. 

Αυτό οφείλεται στην Αμυγδαλή, η οποία συνδέει τις αναμνήσεις με τα διάφορα συναισθήματα. Αρκεί μια εικόνα – ένας ήχος – μια φευγαλέα σκέψη, ακόμη και μια φράση, για να αλλάξει η διάθεση μας σε κλάσματα δευτερολέπτων.. δίχως να κατανοούμε απαραιτήτως τον λόγο.

Έτσι, όταν βρεθούμε αντιμέτωποι με μια κατάσταση, η οποία μας δημιουργεί έντονα συναισθήματα (θετικά ή αρνητικά), η Αμυγδαλή ανασύρει από την μνήμη και φέρνει ξανά στο συνειδητό επίπεδο παρόμοια συναισθήματα από παρελθοντικά βιώματα. Κι όταν τα συναισθήματα είναι δυσάρεστα, συμβαίνει να αποφεύγουμε να επανεξετάσουμε το παρελθόν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να “ξεθωριάζουν” σταδιακά στην Μακρόχρονη μνήμη οι λεπτομέρειες που προκάλεσαν το επίπονο παρελθοντικό συμβάν, δίχως όμως να αποβάλλονται κατ’ αυτόν τον τρόπο τα συσσωρευμένα συναισθήματα από την Αισθητήρια μνήμη.    
Μάλιστα, αυτός είναι και ο βασικότερος λόγος που δυσκολευόμαστε να ξεπεράσουμε κάποιες φοβίες – τραυματικές εμπειρίες – εθισμούς κ.ά.
 
Σχετικά με την Αισθητήρια Μνήμη και τους τρόπους που μαθαίνουμε να ελέγξουμε τα συναισθήματα, ανοίξτε τον παρακάτω σύνδεσμο για να διαβάσετε το αναλυτικό άρθρο μου: 

https://mariannafordouni.blogspot.com/2021/11/blog-post.html

 
~ Συναισθηματική Νοημοσύνη EQ:
 

Η συναισθηματική νοημοσύνη (emotional intelligence), είναι η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα, τόσο τα δικά του όσο και των άλλων, ώστε να μπορεί στην συνέχεια να τα χειρίζεται αποτελεσματικά. 

Η καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης δεν απαιτεί γνώσεις, αλλά θέληση. Αυξάνει τον βαθμό της “διάγνωσης” των συναισθημάτων, ακόμη και όταν τα απέναντι άτομα «δεν το έχουν με τα λόγια», ή όταν «άλλα εννοούν κι άλλα λένε», ή όταν «αφήνουν να μιλήσει η σιωπή» !!  

Ασφαλώς συμβάλει και στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης του ατόμου, καθώς δημιουργεί διαρκώς νέα κίνητρα για τον εαυτό του. Ακόμη και μετά από μια αποτυχία του ή απογοήτευση του (συναισθηματικής ή επαγγελματικής φύσεως), “αποκόπτεται” από τα ψυχοφθόρα συναισθήματα που του προκαλούν οι δυσάρεστες αναμνήσεις.
 
Σχετικά με την Συναισθηματική Νοημοσύνη και τους τρόπους που μπορούμε να την καλλιεργήσουμε, ανοίξτε τον παρακάτω σύνδεσμο για να διαβάσετε το αναλυτικό άρθρο μου: 

https://mariannafordouni.blogspot.com/2021/11/iq-eq.html
 
 
~ Ξενομανία:
 
      Με τα παρακάτω ίσως να ενοχληθούν ορισμένοι. Αλλά ακόμη κι αυτό, είναι μια περίτρανη απόδειξη ότι μπορούμε να ταράξουμε τις αισθήσεις των άλλων, όταν λέμε τα πράγματα με το όνομα τους και στην κατάλληλη στιγμή,  αλλά και με τον κατάλληλο συνδυασμό λέξεων. 

Είναι παγκοσμίως γνωστό και αποδεκτό ότι, απ’ την Ελλάδα εξαπλώθηκαν τα φώτα του πολιτισμού και όλες οι επιστήμες. Βέβαια, εάν εξετάσουμε σε βάθος την ιστορία, γίνονται αντιληπτοί οι λόγοι που ο Ελληνικός λαός δεν είχε πρόσβαση προς την γνώση – την μόρφωση, με αποτέλεσμα ακόμη και στις μέρες μας να έχουμε ελλιπές εκπαιδευτικό σύστημα σε σύγκριση με άλλες χώρες. Και όπως έλεγαν οι σοφοί μας πρόγονοι, «η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας» !!
Ωστόσο αυτό δεν δικαιολογεί το γεγονός ότι (πλην των άλλων) συμβάλλουμε και εμείς οι ίδιοι στο «κούρεμα της γνώσης» μας, καθότι, ενώ ως παράδειγμα, υπάρχουν πλέον δυνατότητες να ενημερωθούμε – να μελετήσουμε έστω μέσω του διαδικτύου ΔΩΡΕΑΝ, τουλάχιστον για ό,τι μας αφορά (όπως βασικές λειτουργίες μας και πολλά άλλα), αντί αυτού, ένα μεγάλο ποσοστό χρησιμοποιεί το διαδίκτυο μόνο για διασκέδαση ή για φλέρτ !!.  
 
Δεν μας φταίει το «σχέδιο Παγκοσμιοποίησης», ασφαλώς έχουμε μεγάλη μερίδα ευθύνης και εμείς οι ίδιοι: 
Θα πρέπει να παραδεχτούμε πως είμαστε λαός που σχετικά πολύ εύκολα αντιγράφει άλλους πολιτισμούς, θαυμάζει άλλους πολιτισμούς.. παρότι στα ξένα πανεπιστήμια διδάσκεται η αρχαιοελληνική κουλτούρα, φιλοσοφία, και ιστορία.
Είμαστε λαός που στην πλειονότητα του έχει άποψη για όλα, δίχως όμως να έχει ολοκληρωμένη γνώση. Και είμαστε λαός που επίσης στην πλειονότητα του «δεν θέλει να ξέρει» όποτε δεν τον συμφέρει, ενώ με άνεση συμβάλει στην ώθηση μας προς τις ξενόφερτες ιδέες – συνήθειες – συμπεριφορές - χαλαρό ήθος κ.ά.
 
Ό,τι μας “πλασάρει” ο Δυτικός Πολιτισμός το θεωρούμε σύγχρονη εξέλιξη:
Έχουμε χαρά μεγάλη που είμαστε συνδεδεμένοι με το διαδίκτυο (internet) 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, και που το κινητό ή το τάμπλετ έχει γίνει η προέκταση του χεριού μας, ώστε ανά πάσα στιγμή να δίνουμε το “στίγμα” μας πού είμαστε και τί κάνουμε !!
Επιπλέον καταργήσαμε τους τόνους, αντικαταστήσαμε τα κοσμητικά επίθετα με δύο – τρεις ξένες λέξεις, και ouaou.. γράφουμε Ελληνικά χρησιμοποιώντας αγγλικό αλφάβητο !!. Η δικαιολογία ότι ντρεπόμαστε (εφόσον) σε περίπτωση που είμαστε ανορθόγραφοι δεν ευσταθεί, διότι η σωστή ορθογραφία δεν εμπόδισε τους ήρωες μας της επανάστασης του 21 να απελευθερώσουν την Ελλάδα, κι ας μην ήξεραν οι περισσότεροι να γράφουν ούτε το όνομα τους !!    
 
Απομακρυνθήκαμε. Τα πάντα τα ρυθμίζουμε πλέον εξ’ αποστάσεως:
Έχουμε κόψει ακόμη και τις συναντήσεις (πρόσωπο με πρόσωπο), διότι υπάρχει η δυνατότητα να “τα λέμε”
διαδικτυακά. Λιγοστέψανε οι προφορικές επικοινωνίες με πρόσωπα που μας ενδιαφέρει να κρατήσουμε στην ζωή μας, αντί αυτού, περιοριζόμαστε στα σύντομα γραπτά μηνυματάκια, που τελικώς καταντούν σπαστικά ανά μισάωρο «έλα, που είσαι τί κάνεις ?! – στείλε, τί έγινε και δεν απαντάς ?!».
Έλεος δηλαδή, σαν τί να απαντήσεις σε ένα ξερό «γειά, τί κάνεις ?» ?!

       Συνεπώς, δεν είναι άξιο απορίας λοιπόν, πώς συμβαίνει και τα διαζύγια στις μέρες μας εκδίδονται πιο συχνά και πιο γρήγορα απ’ ότι ένα δίπλωμα οδήγησης. Ούτε πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός ότι οι σχέσεις μας τελειώνουν πριν κάν’ δημιουργηθούν !!.

* * Και τέλος: 

Συχνά χρησιμοποιούνται λέξεις όπως, Τρομερό – Φοβερό κ.ά.. που ωστόσο όμως εννοούν κάτι το εκπληκτικά εντυπωσιακό, ή ιδιαιτέρως ευχάριστο !!. 

 
     Βέβαια, υπάρχουν άτομα που εκφράζονται καλύτερα μέσω του προφορικού λόγου, ενώ άλλα μέσω του γραπτού λόγου. Ωστόσο μέσω του προφορικού, καθώς οι φράσεις χρωματίζονται από την χροιά της φωνής, γίνεται εύκολα αντιληπτή η διάθεση και το συναίσθημα. Ενώ μέσω του γραπτού λόγου, χρειάζεται να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ώστε να δώσουμε έμφαση σε αυτό που θέλουμε να αποτυπώσουμε στο χαρτί.
Όλα λοιπόν εξαρτώνται από τον αντίκτυπο που θα έχουν τα λόγια μας ή τα γραπτά μας (τι είδους αίσθηση θα δώσουν στον άλλον), ειδικά όταν απευθυνόμαστε σε άτομα που θεωρούμε σημαντικά στην ζωή μας.
 
Αναφέρω δύο παραδείγματα: 

_ Ενώ θέλουμε να μείνουμε σπίτι να χαλαρώσουμε, μάς έρχεται ένα σύντομο μήνυμα.. «Μην με χαλάς έλα .. θα κάνουμε Φοβερό κέφι».
Το «Φοβερό κέφι» θυμίζει θόρυβο, πολύ ποτό, ξενύχτι.. και την επόμενη μέρα θα σέρνουμε τα πόδια στην δουλεία.
Ενώ αλλάζοντας τις λέξεις με κάποιες άλλες που εξάπτουν την φαντασία, όπως, «πάμε για χαλαρωτική μουσική, καλό φαγητό, δροσερό κρασί».. αυτομάτως δημιουργείται στην σκέψη ένα ρομαντικό σκηνικό, που δεν θέλουμε να το χάσουμε με τίποτα !!
 
_ Επίσης, ενώ έχουμε διάθεση για ευχάριστη κουβεντούλα, μάς την χαλάνε λέγοντας.. «είδα ένα Τρομερό έργο, κάτσε να σου πώ την υπόθεση».
Το «Τρομερό έργο» θυμίζει ταινία τρόμου με σχιζοφρενείς και πτώματα. Και έτσι, αντί να κάτσουμε να ακούσουμε την όλη ανατριχίλα που δεν θέλουμε να την ξέρουμε την παρούσα στιγμή, αποφεύγουμε την συζήτηση. 

Ενώ χρησιμοποιώντας λέξεις πουν κινούν το ενδιαφέρον, όπως, «πολύπλοκη υπόθεση, συγκλονιστικό σενάριο, απρόβλεπτο φινάλε».. τότε πολύ πιθανόν να αποκτήσουμε το ενδιαφέρον να ακούσουμε την περιγραφή του έργου, ασχέτως εάν δεν είχαμε κάτι τέτοιο στο μυαλό μας ως θέμα συζήτησης.
 
Συμβουλές μου:
 
Χρησιμοποίησα δύο λέξεις ως παράδειγμα, «Φοβερό και Τρομερό», οι οποίες συνηθίζονται να λέγονται, (παντός καιρού ένα πράγμα).. ωστόσο η Αισθητήρια Μνήμη μάς ξυπνά άλλοτε δυσάρεστες αναμνήσεις, και άλλοτε ανεπιθύμητα συναισθήματα.
Το μυαλό δηλαδή πυροδοτεί τα αντανακλαστικά και λειτουργούμε μηχανικά. Όπως όταν ακούμε την λέξη «ποντίκι».. και χωρίς καν’ να το δούμε, πηδάμε επάνω στο τραπέζι !!.
 
* Οι λέξεις λοιπόν είναι αυτές που μας έλκουν – οι λέξεις είναι αυτές που μας απομακρύνουν. Οι ολοκληρωμένες προτάσεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα, ενώ οι αοριστίες και οι γενικότητες σε αμφιβολίες.
* Οι συνεννοήσεις ή οι εξηγήσεις μέσω μηνυμάτων, ενδέχεται πολύ εύκολα να παρερμηνευτούν. Γενικότερα, μην βιάζεστε να βγάλετε συμπεράσματα. Οι σοβαρές συζητήσεις απαιτούν διάλογο, χρόνο, και το κατάλληλο περιβάλλον.
* Πάντα προτείνω όλες οι επαφές να εμπλουτίζονται με αναλυτικές και κατανοητές διευκρινίσεις. Εάν ο απέναντι σας “δεν είναι σε φάση” να κάνει διάλογο, δώστε του χρόνο, αναβάλλοντας την συζήτηση για μια άλλη μέρα ή ώρα. Εάν δεν σας καλύψουν τα λεγόμενα του όμως και τότε  = τότε σημαίνει ότι το άτομο αυτό, δεν είναι ο κατάλληλος οργανοπαίχτης για τις δικές σας χορδές !!.  
 
 
ΜΑΡΙΑΝΝΑ
*Σύμβουλος σχέσεων - Ψυχαναλύτρια, Ψυχοερευνήτρια*